Sadık Yalsızuçanlar

Hikâye yazarı, televizyon programcısı. 1 Aralık 1961, Malatya doğumlu. Malatya Melekbaba İlkokulu (1970), Dörtyol Deneme Lisesi (1978), Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (1983) mezunu. Başladığı yüksek lisans çalışmasını tamamlamadı. Bir süre İstanbul’da bir yayınevinde çalıştı. Sivas’ta orta dereceli okullarında edebiyat öğretmenliği (1985-87) yaptı. TRT’nin prodüktörlük sınavını kazanarak (1987) TRT İzmir Televizyonuna yardımcı prodüktör olarak atandı.
“Ana” adlı ilk öyküsü 1980’de Yeni Asya gazetesinin sanat sayfasında yer almıştı. Diğer ürünleri Köprüdergisi ile Tasvir ve Zaman gazetelerinde yer aldı. 1981’de Köprü dergisinin öykü ödülünü, Şehirleri Süsleyen Yolcu adlı hikâye kitabı ile Türkiye Yazarlar Birliği 1986 Hikâye Ödülünü, aynı kuruluşun 1992’de deneme ve 1994’te TV programcılığı ödüllerini, 1991’de TMKV TV programcılığı ödülünü; 1994’te Hak İş TV programcılığı ödülünü aldı. Alegorik ve soyut bir öykü diliyle yazdığı Şehirleri Süsleyen Yolcu adlı ilk öykü kitabıyla dikkat çekti. Hikâyenin yanında roman, masal, deneme, araştırma ve söyleşi türlerinde de ürünler verdi.
Doğu klasiklerinden on ikisini (Dede Korkut, Bostan, Gülistan, Kelile ve Dimne, Mem u Zin, Baharistan, Siyasetname vd.) yayına hazırladı. On kitaplık bir “Bilgelik Öyküleri” dizisi derledi ve metinleri yeniden kaleme aldı. Rüya Sineması kitabında sinema ile rüya arasındaki olgusal ve metafiziksel ilişkileri konu edindi. Rüyaya dayalı bir sinema düşüncesinin kuramsal temellerini kurmaya çalıştı. Televizyonun doğasına ilişkin yazılarını topladığı Televizyon ve Kutsal, iletişim alanında çalışan eleştirmen ve kuramcılarca ilgiyle karşılandı. Yurtiçinde ve dışında kimi yüksek lisans ve doktora tezlerine konu edildi. Kimi belgeselleri yurtiçinde ve dışında çeşitli ödüller aldı.
Sadık Yalsızuçanlar, hikâyeciliğinin yanı sıra çeşitli Televizyon kanlarında edebiyat ve düşünce programları hazırlayıp sundu. Halen Ülke Tv’de “Açık Deniz” programını hazırlayıp sunmaktadır.
“Yalsızuçanlar’ın hikâyelerinde, devamlı masal, şiir, timsaller içinde görülmekle beraber, arka planda dünyanın haksızlıkları, yolsuzlukları, çekişmeleri, gündelik hatta metafizik meseleler de sezilmektedir. Yine sanata dair görüşlere, duyuşlara da yer verilmektedir. (...) Yıldızlar, çiçekler gibi, hikâyecinin çok kullandığı aydınlık, mutluluk motifleri var ki, bunlar gönülleri kararmaktan korumaktadır.” (Ahmet Kabaklı)
“Yalsızuçanlar, bakışaçısı yer yer metafizikten tasavvufa doğru kaysa da, Borgesvari tecessüsleri, doğucul rüya, mecaz ve simgeciliğe yeni nitelikler yüklemesi, öykü diline bir simyacı gibi yaklaşması nedeniyle, modern metafizik öykünün en ısrarlı uygulayıcıları ve taşıyıcıları arasında yer almıştır.” (Ömer Lekesiz)
“Gezgin’in yenilikçi bir metin olduğu söylenemez, belki geleneksel anlatılara yakın duran bir kitap olarak görülmesi daha doğru olur. Bu bağlamda ‘Gezgin’in gerek kurgusu gerekse dili, söylencelerin diline ve dünyasına daha yakın durmaktadır. Yazar İbn-i Arabi gibi mito-poetik dile sahip bir ermişin yaşamına eğilmekle zaten böylesi bir dili seçmesi gerektiğinin ayırtında olmalı. Bizde pek örneğine rastlamadığımız, daha çok doksanlı yıllara doğru yaygınlaşan ve Latin-Amerikan romancılarının ağırlıkta olduğu eğilimlerin belirginleştiği örnekler göz önüne alındığında, Yalsızuçanlar’ın romanının dilinin yaklaştığı temaya uygun olduğu belirtilmelidir.” (Turgay Seçkiner)
“Kapı, Yılan, Gerçeği İnciten Papağan çarptı beni. Bir Türk Kafka’sıyla karşılaştığımı duydum. Borges’i düşündüm. Benzersizliğinin sürmesini çok isterim. Kısa öykülerin çarpıcılığı ağırlık kazandırıyor.” (İlhan Berk)
ESERLERİ:
ÖYKÜ: Şehirleri Süsleyen Yolcu (1986), Gerçeği İnciten Papağan (1992), Kuş Uykusu (1996), Güzeran (1998), Halvet Der Encümen (1998), Varlığın Evi (2002), Sırlı Tuğlalar (2003), Öyküler Kitabı (ilk beş kitap bir arada, 2003), Bir Yolcunun Hâlleri (2003), Hiç (2004), 40 Gözaltı Öyküsü ve Diğerleri (2004), Ayan Beyan (2005).
ROMAN: Yakaza (1992), Kerem ile Aslı (2001), Gezgin (2004).
MASAL: Mavi Kanatlı Bir Kuş (1991), Düş Bahçesi (1998).
DENEME-ARAŞTIRMA: Rüya Sineması (1994), Korku ve Ümit ve Aşk (1996),Televizyon ve Kutsal (1997),Düş Gerçeklik ve Sinema (Ayşe Şasa ve İhsan Kabil ile, 1997), Geçen Gün Ömürdendir (1998), Tarafsızlık Masalı (1998), Düş Kırığı (1998), Aşka Dair Yalanlar, Unsuru’l-Belağat’a İlişkin Notlar (2004), Dua Günlüğü (2004), Tövbe ve İstiğfar Günlüğü (2004).
SÖYLEŞİ: Al Aşkını Ver Beni (2005).
DERLEME-YENİDEN YAZIM: Yeni Şiir Antolojisi (1985), Mem ile Zin (2001), Erdem Öyküleri (2003), Hikmet Öyküleri (2003), Huzur Öyküleri (2003), Rehber Öyküler (2003), Mevlâna’dan Öyküler (2004), Saadet Çağından Öyküler, Derviş Öyküleri, Sufi Öyküler, Kur’an’dan Öyküler (2004), Kelile ve Dimne, Gülşen-i Raz, Gülistan, Bostan, Baharistan, Siyasetname, Binbirgece Masalları, Muallakat-ı Seb’a, Mahzen-i Esrar, Salaman ve Absal, Dede Korkut Kitabı.
KAYNAKÇA: Adnan Tekşen / Anlaşılamayan Edebiyatçılar (Zaman, 4.2.1987), Nejat Turhan / Bir Portre (Köprü, Mart-Nisan 1993), Ahmet Kabaklı / Türk Edebiyatı (cilt: 5), Yeni Düşünce (26.3.1993), Ömer Lekesiz / Yeni Türk Edebiyatında Öykü-5 (2001), İhsan Işık / Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2007) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Varlığın Evi (Hece, Kasım 2002), Sefa Kaplan / Öyküler Kitabı - Göçmüş Kediler Bahçesi (Hürriyet Keyif, 13.7.2003), Turgay Seçkiner / Gezgin (Varlık, Şubat 2005), Ersin Yalçınkaya / Kitap-lık (sayı: 80, Şubat 2005), Varlık (Şubat 2005).